Zwiedzanie indywidualne Muzeum Domków dla Lalek

Zakupiony bilet jest ważny w godzinach otwarcia muzeum danego dnia.

____________________________

Nostalgiczna wyprawa w dawne czasy.

Ponad 120 historycznych domów, sklepików i pokoi dla lalek. Unikalna kolekcja zabawek sakralnych. Dziesiątki uroczych wnętrz, tysiące maleńkich drobiazgów. Niezliczona ilość godzin wspaniałej zabawy, która dawno przeminęła, a której czar urzeka nas do dziś. Zachwyt, zaduma i wspaniała inspiracja do własnej twórczości - wszystko to znajdziesz w Muzeum Domków dla Lalek.

Muzeum Domków dla Lalek to jedyne tego typu miejsce w Polsce, a pod względem ilości eksponatów - także w Europie. Powstało w czerwcu 2016 w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, z inicjatywy Fundacji Belle Époque.

Historyczne domki dla lalek – stosunkowo mało w Polsce znane, stanową fascynujący dokument dawnych epok a prezentacja ich na wystawie muzealnej jest idealnym sposobem na przybliżenie zwiedzającym dawnych obyczajów, przemijających zawodów, mód w sposobie urządzania wnętrz i ubioru, stylów architektonicznych a nawet zjawisk społecznych.

Najstarszy eksponat Muzeum ma ponad 200 lat.

Na muzealnej ekspozycji obejrzeć można aktualnie trzy wystawy - dwie stałe "W świecie dawnych domków dla lalek" i "Zabawki sakralne", oraz nową wystawę czasową (od czerwca 2018), pt. "Nie tylko Bazyliszek - współczesne interpretacje legend warszawskich w miniaturze".

Opinie o Muzeum Domków dla Lalek:

"To miejsce na wyprawę marzeń dla wszystkich, którzy lubią odkrywać swoje wewnętrzne dziecko." - przewodnik PASCAL SLOW TRAVEL, wyd. 2017

"Cudowne miejsce, w którym można się całkowicie zatracić. Magia - polecam wszystkim, dużym i małym." - recenzje zwiedzających na stronie FB

"Ukryty skarb. Absolutnie zaczarowany świat, HIT Warszawy" - recenzje zwiedzających na międzynarodowym portalu TripAdvisor

● WYSTAWA STAŁA: W świecie dawnych domków dla lalek

STOP-KLATKI DAWNYCH CZASÓW

Od dziesięcioleci dawne domy dla lalek fascynują nie tylko turystów w muzeach zabawek ale też historyków, badaczy kultury i przemian społecznych, architektów, scenografów i kolekcjonerów. W dawnych, miniaturowych wnętrzach tkwi niezwykły urok i czar, który sprawia, że niemal nikt nie przechodzi obok nich obojętnie. U jednych zainteresowanie wzbudza aspekt techniczny – w jaki sposób te miniaturowe domy są zrobione, jakich użyto materiałów do ich budowy i w jaki sposób do tak małych lamp „dociągnięto równie mały prąd”? Innych odbiorców pociąga historyczny klimat wnętrz, stroje z epoki, pieczołowicie odtworzone detale dnia codziennego – niezwykłe dokumenty minionych czasów. Wiele osób zachwyca się artyzmem, kunsztem wykonania, pomysłowością i cierpliwością twórców tych filigranowych światów. Niezależnie od powodu zaciekawienia – jedno jest pewne, domki przenoszą nas w przeszłość – do innych czasów, innych mód i gustów, sposobów życia, prowadzenia domu, spędzania wolnego czasu. Roztaczają czar, któremu trudno się oprzeć.

LALKA – NAJSTARSZA ZABAWKA LUDZKOŚCI

Za najstarszą zabawkę znaną już w prehistorii, uważa się lalkę – figurkę, która początkowo pełniła funkcje magiczne i obrzędowe, z czasem przywłaszczoną przez dzieci, dla których stała się ukochaną zabawką, przedmiotem hołubionym, często przechowywanym z nostalgią nawet w dorosłym życiu. Lalkom prawdopodobnie już od starożytności towarzyszyły całe miniaturowe gospodarstwa, a ich ślady – prymitywne lalki, maleńkie sprzęty czy naczynia, znajdowane są do dziś przez archeologów w dawnych osadach czy mogiłach dziecięcych, którym zwyczajowo składano do grobu ulubione zabawki. W starożytnych Chinach (od V w p.n.e.) czy w starożytnym Egipcie (od III w. p.n.e.) sztuka wykonywania miniatur w różnych materiałach stała na bardzo wysokim poziomie, można więc przypuszczać, że skoro wytwarzano miniaturowe sprzęty domowe, broń, rydwany – z pewnością wykorzystywano je również jako wyposażenie miniaturowych domów, makiet, replik wnętrz.

DOMKI DLA LALEK – ZBYTEK WIELMOŻNYCH

Jednak pierwsze pisemnie udokumentowane istnienie domku dla lalek, odnajdujemy dopiero w 1558 r., kiedy to książę Bawarii Albrecht V składa zamówienie na niezwykle drogi prezent - miniaturowy dom dla swojej córki. Wówczas trudno było nazwać ów prezent „dziecięcą zabawką” – przypominał bowiem cenną gablotę z prezentowanymi w niej precyzyjnie wykonanymi miniaturkami. Dom ten niestety spłonął w pożarze w 1674 roku.

Ogromna popularność domów lalek, zwłaszcza w Niemczach, Anglii, Holandii i we Włoszech, przypada na XVII-XIX wiek. Domy wytwarzane w tym okresie były często wiernymi, małymi modelami ówczesnych budynków, a ich miniaturowe wnętrza wiernie odzwierciedlały podział pomieszczeń i wyposażenie ówczesnych wnętrz. Umeblowanie i wyposażenie domów – od piwnic , aż po strychy, wykonywano możliwie podobne do pierwowzorów, z takich samych tworzyw i materiałów, często przez zrzeszonych w gildiach rzemieślników - miniaturzystów, specjalizujących się w swoim rzemiośle. I tak stolarze - miniaturzyści wykonywali maleńkie, drewniane meble, ludwisarze odlewali miniaturowe cynowe naczynia i sprzęty, garncarze wykonywali maleńką ceramikę, a malarze malowali miniaturowe obrazy. Domki zamieszkiwane były przez lalki wyobrażające wszystkie postaci rodziny i służbę, a ich ubrania, kapelusze i buty wykonywane były przez specjalistów – krawców, szewców, kapeluszników. Znamienne było to, iż postaci stojące najwyżej w hierarchii były wykonywane z najdroższych materiałów i z największą precyzją – np. pan i pani domu mieli twarze wykonane z wosku lub porcelany, a ciała uszyte z najdelikatniejszej koźlęcej skórki. Osoby stojące niżej, miały korpusy i kończyny gliniane lub ceramiczne, a służba zasługiwała już tylko na ciało z drewna, a czasem zaledwie na słomy i szmatek. Oczywiście na wykwintnie wyposażone domy mogli sobie pozwolić tylko nieliczni - znajdowały się one głównie na dworach możnowładców i arystokracji.

UPOWSZECHNIENIE DOMKÓW

Wraz z rozwojem techniki w XIX., zwłaszcza dzięki wprowadzeniu druku kolorowego (chromolitografii) i możliwości produkcji seryjnej elementów drewnianych, domki dla lalek upowszechniły się i stały się zabawką łatwiej dostępną, pełniącą przy okazji ważne funkcje edukacyjne. Nadal jednak domki zachowywały możliwie wiernie wygląd pierwowzorów. Dzięki ówczesnej drobiazgowej dbałości o wszystkie detale i elementy wyposażenia, domki są dziś niezwykłym źródłem wiedzy o ludziach, o tym jak i gdzie żyli, czym się otaczali i jakim modom hołdowali. Począwszy od olbrzymich domów z wieloma pomieszczeniami, poprzez nieduże pokoje, a skończywszy na sklepikach, klasach szkolnych czy kuchniach – wszystkie te zabawki są niezwykłymi, trójwymiarowymi dokumentami dawnych czasów.

KOLEKCJA

Na wystawie zaprezentowano domki dla lalek z całego świata. pogrupowane tematycznie – SEN I WYPOCZYNEK, SZKOŁA I NAUKA, HIGIENA I CZYSTOŚĆ, SZYCIE I OZDABIANIE, SKLEPY I STRAGANY, MEDYCYNA I OPIEKA, KUCHNIA I SPIŻARNIA. Eksponaty te powiadają nam historie sprzed lat i ukazują swoje nieprzemijające piękno. Zbiory pochodzą z kolekcji Anety Popiel-Machnickiej i jeśli nie zostało to inaczej opisane przy poszczególnych obiektach – zostały w całości przez nią i jej dzieci odrestaurowane i przywrócone do dawnej świetności. Niektóre z serwetek, kilimów i lamp a także elementów filcowanych, wykonały współcześnie polskie miniaturzystki – Katarzyna Strzelecka, Zofia Lesińska, Katarzyna Kusiek, Ania Kurowiak, Iwona Majak, Ludmiła Karpiuk i Marzena Konsowicz.

​● WYSTAWA STAŁA: Zabawki sakralne

Zabawki sakralne były dość popularne w Europie (zwłaszcza we Włoszech) w XIX i na początku XX wieku i służyły wprowadzaniu dzieci w obrzędowość religijną oraz pobudzaniu ich życia duchowego. Cele zakonne, miniaturowe ołtarze w pełni wyposażone w naczynia liturgiczne, czy pięknie urządzone kaplice miały za cel zachęcić dzieci do dobrowolnych powołań i wstąpień do klasztorów. Zabawy w „ślub” „chrzest” czy “pogrzeb” oswajały dzieci z istotą ważnych wydarzeń życiowych czy trudnym do omawiania wprost - tematem śmierci.

Początki zabawek sakralnych z kręgu kultury katolickiej sięgają XIII wieku, a ich ojczyzną był Neapol, gdzie zbudowano pierwszą szopkę – zabawkę o silnym kontekście religijnym. W dość krótkim czasie pasja wykonywania coraz bardziej skomplikowanych szopek ogarnęła cały obszar i wszyscy – zarówno rodziny królewskie i włoska arystokracja, jak i rzemieślnicy i ubodzy wieśniacy, za punkt honoru stawiali sobie wykonanie najpiękniejszej szopki. Wykonywano je z dużym realizmem i choć postaciami głównymi była Święta Rodzina, to cała sceneria przyjścia na świat Jezusa, przenoszona była w wąskie uliczki Neapolu, gdzie ukazywano całe bogactwo i różnorodność włoskiej architektury, warsztaty rzemieślników, kramy kupców, wnętrza domów. Figurki ludzi były ubrane w misternie uszyte stroje, buciki lalek były skórzane a biżuteria – złota i srebrna. Wszystkie przedmioty i ozdoby wykonywano z detalami i dbałością o najdrobniejsze szczegóły, z naturalnych materiałów – np. maleńkie dachówki, cegły i garnuszki wypalano z gliny a cynowe czy mosiężne naczynia odlewali ludwisarze. Na prowincji całe rodziny zajmowały się zarobkowo wykonywaniem maleńkich ryb, serów, owoców i warzyw z gliny i drewna, które po pomalowaniu wyglądały „jak żywe’.

Z czasem ze zwyczaju budowania szopek rozwinęła się tradycja wykonywania miniaturowych kościołów, kaplic i ołtarzy – które można obejrzeć na prezentowanej wystawie. Współczesne produkowane zabawki sakralne to również tradycyjne szopki (znacznie uproszczone w stosunku do neapolskich), ale też inne zabawki związane z Bożym narodzeniem – kalendarze adwentowe, zabawki-scenki związane ze Świętym Mikołajem, ale też zabawki związane ze Świętem Zmarłych – meksykańskie kościotrupy i czaszki występujące w wielu odmianach i postaciach, miniaturowe trumny, postaci zmarłych. Nie możemy również zapomnieć o bardzo popularnej zabawce dla małych dzieci - Arce Noego, która w wielu formach jest produkowana nawet przez producentów zabawek masowych (Playmobile).

Zabawki sakralne nie są jednak związane tylko z wiarą katolicką. Miniaturowe przedmioty związane z odprawianiem tradycyjnych obrzędów, spotkamy np. w buddyzmie, judaizmie czy religiach afrykańskich.

● WYSTAWA CZASOWA: Nie tylko Bazyliszek - współczesne interpretacje legend warszawskich w miniaturze

Najnowsza wystawa czasowa w Muzeum Domków dla Lalek prezentuje unikatowe, miniaturowe prace przestrzenne, nagrodzone oraz wyróżnione w konkursie skierowanym do twórców z całego świata, bez ograniczeń wiekowych czy podziału na amatorów i profesjonalistów. Stworzyli oni dzieła niezwykle różnorodne: od czerpiących z tradycji przedstawień realistycznych, aż po współczesne, minimalistyczne formy. Niektóre prace zaskakują błyskotliwością i humorem, inne wzruszają głębokim przesłaniem, a wszystkie ujmują pomysłowością i kreatywnością w zastosowaniu przeróżnych technik plastycznych.

Dwujęzyczna ekspozycja pozwala na nowo odkryć dwanaście warszawskich legend - zarówno tych znanych, jak i współcześnie niemal już zapomnianych - a zawarte w nich uniwersalne wartości stanowią inspirację do samodzielnego zgłębiania i interpretowania dawnych tekstów kultury. W każdej legendzie przecież ukryte jest nie tylko ziarno prawdy, ale i mądrość przekazywana z pokolenia na pokolenie…

Na ekspozycję zapraszamy od 1 czerwca 2018 - "Galeria po schodkach" Muzeum Domków dla Lalek.

WAŻNE INFORMACJE:

Muzeum jest czynne codziennie 9:00-19:00 z wyjątkiem dni:

19, 20, 21, 22 kwietnia 2019

1 listopada 2019

23, 24, 25, 26, 31 grudnia 2019

1 stycznia 2020

Ceny biletów:

Bilet normalny - 20 zł

Bilet ulgowy (dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, studenci do 26 roku życia) - 15 zł

Bilet seniora (osoby powyżej 65 roku życia) - 16 zł

Bilety kupione na godz. 9:00 umożliwiają wstęp do muzeum w godzinach 9:00-13:00 / Bilety kupione na godz. 14:00 umożliwiają wstęp do muzeum w godzinach 14:00-17:00 (ostatnie wejście do muzeum jest możliwe o godz. 17:00).

Zakupiony bilet okazać należy w kasie (wszystkich gości obowiązuje jedna kolejka). Honorowane są bilety wydrukowane bądź okazane w formie elektronicznej.

Wejście do Muzeum znajduje się na wewnętrznym dziedzińcu Pałacu Kultury i Nauki – przejście pod arkadami od strony ulicy Emilii Plater (między informacją turystyczną a Salą Kongresową) lub przez hol główny Pałacu Kultury i Nauki (wejście od strony ul. Marszałkowskiej).

Źródło zdjęcia: Materiały Muzeum Domków dla Lalek