Postać Butterfly nie jest jedynie tworem fantazji autorów libretta. W XIX wielu w Japonii istniały, sankcjonowane przez obyczaj, tzw. mekake -konkubiny obcokrajowców. Był to rodzaj „tymczasowych żon”, które wybitniejszym cudzoziemcom przydzielały miejscowe władze, zakupiwszy je od ich rodzin. Unieważnienie małżeństwa było łatwiejsze niż jego zawarcie. Aż do pojawienia się zachodniej moralności nie uważano prostytucji za profesję haniebną. Jednak dobrowolne związanie się z obcokrajowcem traktowane było z pogardą przez społeczeństwo Taką historię opisał francuski pisarz Pierze Loti w książce „Pani Chryzantema”. „Madama Butterfly” jest pierwszą z oper Pucciniego, której akcja rozgrywa się w egzotycznym środowisku. Kompozytor podczas pracy studiował muzykę (typ melodyki, instrumentację) i obyczajowość Japonii. Tytułowa bohaterka jest najgłębiej przedstawiona pod względem psychologicznym: radosna nadzieja narzeczonej, pełnia uczucia, zaufanie i wierność żony, tęsknota i rozpacz kobiety porzuconej, rezygnacja i stoicki spokój przed śmiercią – w każdym stanie „Pani Motyl” budzi fascynację słuchacza i dominuje na scenie.